Als ervaren professional binnen de wereld van transport en logistiek heb ik inmiddels vele edities van de vakbeurs ICT&Logistiek meegemaakt. Eén overtuiging blijft al die jaren overeind: een doordachte inzet van IT en data levert een wezenlijke bijdrage aan de slagkracht en innovatie van bedrijven in onze sector.
Van basisautomatisering naar complexe IT-ecosystemen
De tijd dat bedrijven nog zonder enige vorm van automatisering konden functioneren ligt definitief achter ons. De eerste golf van digitalisering – met de invoering van boordcomputers, planningssoftware en andere kernsystemen – was zeker niet eenvoudig. De implementatie vergde vaak meer van organisaties dan verwacht: processen moesten worden herzien, medewerkers getraind en technische beperkingen overwonnen. Toch ontstond hierdoor een relatief overzichtelijk IT-landschap. Leveranciers richtten zich op Transport Management Systemen (TMS), Warehouse Management Systemen (WMS), Fleet Management Systemen (FMS) of boekhoudsoftware – vaak onder één dak te verkrijgen.
Toen al klonk op de beurs de belofte: “binnenkort wordt alles eenvoudiger.” Nieuwe technologieën zouden systemen beter laten samenwerken en gebruikersgemak verhogen. Inmiddels is veel van die belofte waargemaakt – maar het resultaat is niet per se eenvoudiger geworden.
Fragmentatie en overvloed aan oplossingen
De technologische ontwikkelingen – van cloudapplicaties en mobiele platforms tot API-koppelingen en specialistische tools – hebben geleid tot een explosie van systemen en aanbieders. Bijna elk bedrijfsproces kent tegenwoordig een digitale tegenhanger, en voor elk daarvan zijn meerdere IT-oplossingen beschikbaar. Uit onze analyse via de tool Mijn Digitale Landschap blijkt dat een gemiddeld MKB-bedrijf in transport inmiddels meer dan twintig verschillende systemen inzet, afkomstig van tientallen nationale en internationale leveranciers.
Deze toename is logisch en op zichzelf positief: bedrijven zijn immers complexer geworden. Denk aan de voortdurende data-uitwisseling met klanten en partners, de inzet van slimme voertuigen als mobiele databronnen, of de groeiende rapportageverplichtingen rond duurzaamheid, zoals CSRD en CO₂-footprinting. Digitalisering ondersteunt al deze facetten.
AI als drijvende kracht onder nieuwe digitale oplossingen
Een recente ontwikkeling is de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) binnen transport en logistiek. AI wordt in toenemende mate toegepast bij optimaliseren operationele processen zoals order entry maar ook steeds meer om voorspellend te plannen, realtime optimalisaties door te voeren en patronen in transportdata te herkennen. Denk aan AI-algoritmes die files voorspellen, of automatisch afwijkingen in leveringspatronen detecteren. Ook bij personeelsplanning, voorraadbeheer en zelfs bij de naleving van wetgeving speelt AI een toenemende rol.
Tegelijkertijd roept dit nieuwe vragen op over data-integriteit, cybersecurity en ethisch gebruik. Bedrijven die AI willen inzetten, moeten beschikken over robuuste datafundamenten én inzicht in de werking van de onderliggende technologieën.
Van verdwaald naar voorbereid: de ondernemer van nu
Zijn ondernemers de grip op hun digitale landschap verloren? Zijn ze het overzicht kwijt in een doolhof van data, systemen en innovaties?
Gelukkig niet. Maar de vereisten zijn veranderd. Steeds meer logistieke bedrijven hebben digitale specialisten in dienst of werken nauw samen met IT-partners. Ze zien digitalisering niet langer als een kostenpost, maar als een strategisch hulpmiddel. Uit gesprekken met ondernemers blijkt een duidelijke trend: digitalisering is een kerncompetentie geworden.
Die volwassen benadering is cruciaal. Want alleen met de juiste mindset – waarin IT en data niet als ballast, maar als katalysator worden beschouwd – kunnen ondernemers koers houden. Wie digitalisering omarmt als structurele randvoorwaarde, raakt niet verdwaald maar vindt zijn weg: richting een efficiënte, flexibele en toekomstbestendige organisatie.
Auteur: Wout van den Heuvel, TLN
